شاید پیروزی یک زن ۷۳ ساله در فینال Tekken 8 عجیب یا یک پدیده اینترنتی به نظر برسد، اما در ژاپن، این اتفاق بخشی از جنبشی رو به رشد است که تعریف جدیدی از سالمندی از طریق بازی‌های ویدیویی ارائه می‌دهد.
یوشیه مورابه، که برای اولین‌بار بازی ویدیویی انجام داده، اخیراً برنده یازدهمین دوره مسابقات Amigo Club Cup شده است؛ یک تورنمنت ورزش‌های الکترونیکی ویژه ساکنان خانه‌های سالمندان، با رده سنی بین ۶۰ تا ۹۰ سال. شخصیت منتخب او نسخه صورتی رنگ پاندا است.
پیروزی مورابه که به صورت زنده در کانال یوتیوب «انجمن ورزش‌های الکترونیکی Care» پخش شد، تنها یک موفقیت شخصی نبود؛ بلکه توجهات را به سمتی جلب کرد که چگونه بازی‌های ویدیویی که اغلب به عنوان سرگرمی جوانان شناخته می‌شوند، می‌توانند باعث تحول در مراقبت از سالمندان شوند، و راه‌هایی جدید برای ارتباط، رقابت و شکوفایی افراد مسن فراهم کنند.
از شطرنج تا مشت‌زنی با دکمه‌ها: تحول تجربه سالمندی در ژاپن
انجمن Care eSports در سال ۲۰۱۹، برای ایجاد تعامل دیجیتال با سالمندانی که در دوران همه‌گیری کرونا در انزوا بودند، تأسیس شد. آن‌ها ابتدا بازی‌هایی با سرعت پایین‌تر مثل شطرنج ژاپنی (Shogi) و اوتلو را پیشنهاد دادند، اما در سال ۲۰۲۴، با معرفی بازی Tekken 8 همه‌چیز را تغییر دادند.
طبق مصاحبه‌ای با وب‌سایت Game Spark، این تصمیم با پیشنهاد شیمپی هاما، مسئول روابط عمومی Rox3Gaming که همچنین یک بازیکن فعال است، گرفته شد.
با وجود نگرانی‌هایی در مورد سرعت و پیچیدگی این بازی مبارزه‌ای، سالمندان خیلی زود خود را وفق دادند. حتی برخی از ساکنان که با بیماری زوال عقل زندگی می‌کنند، از یادگیری بازی سریع Tekken 8 لذت بردند و انگیزه گرفتند. هاما گفت:
«می‌خواستند حداقل یک‌بار هم که شده، برنده شوند»
«برخی حتی تا دیروقت بیدار می‌ماندند تا تمرین کنند.»
فینال تاریخی با شرکت‌کنندگان ۶۰ تا ۹۳ ساله
در فینال مسابقات، بازیکنانی بین ۶۰ تا ۹۳ سال سن داشتند و این رویداد، بازخورد بی‌سابقه‌ای در فضای آنلاین به همراه داشت. حتی صداپیشگان و استریمرهای معروف از آن حمایت کردند. یکی از مسابقات بین دو زن ۹۳ ساله برگزار شد که با شخصیت‌های Lili و Steve مبارزه کردند. نشانه‌ای واضح از فراگیر بودن این رقابت.
بازی کردن، به‌عنوان درمان
این ابتکار تنها یک سرگرمی گذرا نیست، بلکه دریچه‌ای به‌سوی فواید بلندمدت شناختی و عاطفی برای سالمندان گشوده است. این بازی‌ها نه تنها فرصتی برای ارتباط اجتماعی فراهم کردند، بلکه حس هدفمندی را هم تقویت کردند. شخصیت‌ها برای بازیکنان نقش آواتارهای شخصی را بازی می‌کردند و تورنمنت‌ها تبدیل به رویدادهای گروهی شده بودند که ساکنان با همدیگر تشویق و حمایت می‌کردند.
مورابه که Tekken 8 اولین بازی عمرش بوده، در گفت‌وگو با Game Spark گفت:
«خوشحالم که بردم. کار خیلی سختی نبود. دلیل انتخاب شخصیت پاندا هم خیلی ساده بود! پانداها رو دوست دارم!»
او همچنین گفت که اگر فرصتی باشد، خیلی دوست دارد در یک تورنمنت دیگر Tekken شرکت کند.
آینده ورزش الکترونیک
با موفقیت Tekken 8، انجمن قصد دارد بازی‌های دیگری را هم اضافه کند. در کنار بازی‌های کلاسیک مثل Shogi، بازی‌هایی مانند GeoGuessr (بازی حدس‌زدن مکان‌ها روی نقشه) نیز در حال بررسی‌اند تا افراد بیشتری (حتی کسانی که علاقه‌ای به بازی‌های مبارزه‌ای ندارند) وارد شوند.
در حال حاضر، این مسابقات تنها در سه استان برگزار می‌شوند، اما برنامه‌هایی برای برگزاری تور سراسری در ژاپن نیز وجود دارد.
جالب است بدانید که این اولین بار نیست که سالمندان ژاپنی در دنیای بازی‌های ویدیویی سر و صدا به پا کرده‌اند. در سال ۲۰۲۰، هاماکو موری، در سن ۹۰ سالگی، وارد کتاب رکوردهای گینس به‌عنوان پیرترین یوتیوبر گیمینگ جهان شد. حالا، با ابتکارهایی مانند Amigo Club Cup، یک تحول فرهنگی واقعی در حال رخ دادن است؛ تحولی که باورهای قدیمی درباره اینکه سالمندان چه کارهایی می‌توانند انجام دهند، چه چیزهایی را دوست دارند و در چه زمینه‌هایی می‌توانند بدرخشند را به چالش می‌کشد.
