مهراد احمدی یکی از چهره‌های باسابقه در ورزش الکترونیک ایران است که از سال ۱۳۸۶ به‌عنوان ادمین مسابقات وارد این حوزه شده است و بعدها به یکی از برگزارکنندگان رقابت‌ها تبدیل شده است. در این گفت‌وگو با او درباره وضعیت فعلی ورزش الکترونیک، چالش‌های بازیکنان، مهاجرت، محدودیت‌های اینترنت و نقش نهادهای رسمی صحبت کرده‌ایم. آنچه در ادامه می‌خوانید، روایتی صریح و بی‌پرده از وضعیت این صنعت در ایران است.
مهرداد ولی‌زاده: روزایی که دسترسی به اینترنت سخت بود، چه کردی و چطور گذشت؟
مهراد احمدی: «تو این مدت به فکر برگزاری یک رویداد ورزش الکترونیک افتادیم. ایده‌ای که هنوز هم درگیرش هستیم و قراره به زودی عملی بشه تا فکر و ذهن بازیکنای ورزش الکترونیک رو از اتفاقات اخیری که برای ایران رخ داد دور کنه.»
مهرداد ولی‌زاده: اخبار ورزش‌های الکترونیک رو از کجا دنبال می‌کنی و تو این چند وقت از چه منبعی استفاده میکردی؟
مهراد احمدی: «در حال حاضر تو شبکه‌های اجتماعی مرجع خاصی برای اخبار گیمینگ نداریم. در حد همین کانال‌های تلگرامی هست که هر رشته به صورت جدا کانال مخصوص خودش رو داره و منبع کلی نداریم که همه چیز رو پوشش بده. ورزش الکترونیک ایران در حال حاضر نیاز جدی به چنین منبعی داره.»
مهرداد ولی‌زاده: تلاشی هم برای دور زدن این محدودیت‌ها کردی؟
مهراد احمدی: «تقریبا همه چیز بسته بود. فقط یک سری گیم‌نت‌ها بودن که به زحمت به سروها و پلتفرم‌های گیمینگ متصل بودن و ما هم مجبور بودیم که بریم اونجا.»
مهرداد ولی‌زاده: بعد از اعلام وضعیت عادی، وضعیت اینترنت چطوره؟ تونستی مثل قبل به کارهات برسی؟
مهراد احمدی: «به نظرم برای امور عادی مشکلی نیست ولی تو بخش گیم هنوز مشکل داره. من با چندین مجموعه در ارتباطم و همشون در زمینه گیمینگ و اتصال به سرورهای گیمینگ مشکل دارن. کارهای روزانه و غیر گیمینگ رو تونستیم تو این مدت انجام بدیم ولی در مورد گیم قضیه فرق می‌کنه و خیلی سخت میشه بازی کرد.»
مهرداد ولی‌زاده: به نظرت کسی که تازه می‌خواد به حوزه ورزش الکترونیک ورود کنه، می‌تونه به عنوان یک شغل بهش نگاه کنه و با اتفاقات اخیر، آینده شغلی در این بخش به چه شکل خواهد بود؟ اتفاقات اخیر چقدر باعث دلسردی میشه؟
مهراد احمدی: «ببین، کسی که می‌خواد تازه وارد بشه، خوشبختانه الان این حوزه به جایی رسیده که میشه به عنوان شغل بهش نگاه کنی. مخصوصا ورود باشگاه‌ها به ورزش الکترونیک که به حقوق دادن و بستن قرارداد رسمی با بازیکنان ورزش الکترونیک همراه شده و نهایتا تیم‌هایی که دارن تشکیل میشن. ولی هنوز به شرایط پایداری نرسیده و تقریبا ۷-۸ سالی میشه که همینطور باقی مونده.
حدود ۴ یا ۵ ساله که تو حوزه ورزش الکترونیک نبودم. دقیق‌تر بگم، بعد از مسابقات سالن حجاب هیچ فعالیتی نداشتم. واقعا تو این چند سال هیچ پیشرفتی نداشتیم. واقعا!! هیچ چیزی تغییر نکرده! از طرفی شاید تو یک سری زمینه‌ها بدتر هم شده باشه و امیدوارم با اتفاقات جدیدی که داره میفته، ای‌اسپرت ایران یک تکونی بخوره.»
مهرداد ولی‌زاده: وضعیت فعلی ورزش الکترونیک ایران رو چطور تعریف می‌کنی و چه پیشنهادی برای پیشرفتش داری؟
مهراد احمدی: «یک حالت پایداره که شاید نسبت به سال‌های قبل بدتر هم شده. ما مثلا ۸ یا ۹ سال پیش مسابقات زیادی رو در ایران شاهد بودیم که به صورت حضوری (LAN) هم برگزار می‌شدن. ارگان‌های مختلف می‌اومدن و مسابقات برگزار می‌کردن. بینشون هم دولتی بود و هم شخصی. افراد زیادی بودن که از این کارها می‌کردن. ولی الان دیگه اونطوری نیست. الان فقط یک ارگان دولتی هست که داره مسابقات کوچیک، کوچیک، کوچیک برگزار می‌کنه. اعزام هم می‌کنه.
تا زمانی که این ارگان‌های دولتی (اسم نمی‌برم) مشکلات شخصی که خودشون با همدیگه دارن رو حل نکنن، ورزش الکترونیک پیشرفت نمی‌کنه. در واقع یک جورایی ای‌اسپرتس ایران رو برای خودشون انحصاری کردن. تا زمانی که انحصاری باشه و بگن کی باشه، کی‌نباشه و چی برگزار بشه و چی برگزار نشه! پیشرفتی در کار نیست. به همین دلیل هم هست که افرادی که قبلا در زمینه Esports فعالیت می‌کردن الان دیگه فعالیتی ندارن و در واقع با این ارگان‌ها کار نمی‌کنن. این خودش جلو پیشرفت رو می‌گیره.»
مهرداد ولی‌زاده: خیلی از گیمرهای حرفه‌ای به مهاجرت فکر می‌کنند؛ نظرت در این مورد چیه؟
مهراد احمدی: «بستگی داره از چه بعدی بهش نگاه کنی. تو یک سری مسائل خوبه و تو یک سری از مسائل بده. اینکه فقط بخوای بگی برم، آیا بعد از اینکه رفتی مطمئنی که شرایطت بهتر از اینجا میشه؟ تو هر بحثی اینکه بی‌گدار به آب بزنی، زیاد جواب مثبتی نمیده.»
مهرداد ولی‌زاده: ما گیمرها در سال‌های اخیر با مشکلات زیادی روبه‌رو بودیم و به نظرت چطور می‌تونیم به شرایط فعلی اعتراض کنیم؟
مهراد احمدی: «خوشبختانه، هیچ‌کس الان انتقادپذیر نیست. اگر انتقادپذیر بودن واقعا شرایط الان خیلی فرق می‌کرد. این دوستان تقریبا از همون سال‌های ۸۶-۸۷ فعالیت دارن و به خاطر همین دوستان ما یک جای ثابت موندیم و تغییری نکردیم. و واقعا جای اعتراضی نیست. بخواید اعتراض کنید، مثل من کنار گذاشته می‌شید. امیدوارم یک اتفاقی بیفته که ما بتونیم مشکلاتمون رو هم بیان کنیم، بدون اینکه بخواد برای خودمون مشکلی ایجاد کنه.»
مهرداد ولی‌زاده: اگر بتونی با تصمیم‌گیرندگان وضعیت اینترنت ایران صحبت کنی، چه پیشنهاد یا انتقادی رو مطرح می‌کنی؟
مهراد احمدی: «الان بحث فیلترینگ داره گیم ایران رو خیلی اذیت می‌کنه. و ما جدا از بحث فیلترینگ، بحث غیر مجاز شدن بازی‌ها رو داریم. یک سری از بازی‌های اصلی توسط یک ارگانی غیر مجاز شناخته شدن که خوشبختانه این موضوع داره برطرف میشه. طی صحبت‌هایی که انجام شده و عوض شدن رئیس اون ارگان با فردی که تعامل داره، می‌تونم بگم که این غیرمجاز بودنه برداشته شده. این موضوع هنوز هیچ‌جا اعلام نشده. ولی می‌تونم بگم که غیرمجاز بودن بازی‌هایی مثل PUBG، Dota2، Call of Duty، Tekken و تمام گیم‌هایی که غیرمجاز شناخته شده بودن، کلا برداشته شد.
فقط می‌مونه بحث اینترنت که واقعا افتضاحه. یک کلاینتی هم اومد به اسم رادار که زیر نظر یکی از همین ارگان‌های دولتی بود. کمی کمک کرد به این موضوع، ولی جوابگو نبود. امیدوارم شرایطی رو فراهم کنن که ما گیمرها بتونیم تو یک شرایط متعادل رقابت کنیم. خیلی سخته که شما برین تو یک سرور پینگت ۱۲۰-۱۳۰ باشه و روبه‌رویی پینگش ۴۰-۵۰-۲۰ باشه. قاعدتا شما تو اون بازی اذیت میشی. امیدوارم که این موضوع رو بتونن براش یک پیگیری انجام بدن.»
مهرداد ولی‌زاده: اگر اختیارش رو داشتی، اولین تغییری که در وضعیت فعلی ورزش الکترونیک ایران ایجاد میکردی چی بود؟
مهراد احمدی: «اگر اختیارش رو داشتم، بعضی از افرادی رو که بنا به هر دلیلی در ورزش الکترونیک فعالیت و سمت دارن رو تغییر می‌دادم. چون چند ساله که هیچ دستاوردی برامون نداشتن.
موضوع بعدیش برگزاری مسابقات خیلی بیشتر بود. مسابقات بزرگ. الان جوری داره پیش میره که فقط مسابقاتی برگزار میشه که اعزامی داشته باشه و تعداد مسابقات بدون اعزامی خیلی کمتر شده. ولی با یک برنامه‌ریزی دقیق میشه این موضوع رو برطرف کرد. وقتی شما مسابقاتت بیشتر باشه، شور بازیکنا هم بیشتر میشه و ترغیب میشن به بازی کردن. مسابقات نداشته باشی، بازیکن درآمدی نداره. نهایتش استریم کردن و یا Coach شدن. (مربی‌گری)
شما اگر الان دنیا رو ببینی، درآمد اصلی بازیکنا از مسابقاتیه که داره براشون برگزار میشه و در ایران متاسفانه تعدادش خیلی کمه و بنا به دلایلی کمتر هم شده.
از بین تغییراتی که می‌شد ایجاد کرد، اولویت با مواردی که گفتم بود.»
مهرداد ولی‌زاده: فضای روانی و اجتماعی درون جامعه گیمرهای ایرانی رو چطور توصیف می‌کنی؟
مهراد احمدی: «امیدوار که نه، واقعا امیدوار نیستن! خیلی از گیم‌های ایران مردن. شما بازی Rainbow رو ببینید که چه مسابقاتی براش برگزار می‌شد و الان نزدیک به ۳ ساله که هیچ مسابقاتی نداره. بازی League of Legends رو ببینید که اونم هیچ مسابقاتی نداره. بازی Apex Legends رو ببینید که هیچ مسابقاتی نداره. بازی PUBG رو ببینید که هیچ مسابقاتی نداره. در صورتی که تو کل دنیا داره مسابقات این رشته‌ها برگزار میشه. پس در واقع گیمرها در حال حاضر امیدوار نیستن. هم خسته شدن و هم سردرگم هستن. نمیدونن که رشتشون رو عوض کنن یا همین‌جایی که هستن دست و پا بزنن و امیدوار باشن که شاید فرجی شد.
یک خبر خوب هم برای این دوستانی که بهشون اشاره کردم داریم. قراره کامیونیتی گیم‌های مرده ایران رو دوباره زنده کنیم. انشالله که خود بازیکنا کمکمون کنند و شرایطش هم مهیا شه که این موضوع زودتر اجرایی بشه.»
مهرداد ولی‌زاده: دولت و نهادهای رسمی چقدر از ورزش الکترونیک حمایت می‌کنن؟ این حمایت‌ها واقعی هستن یا نمایشی؟
مهراد احمدی: «دولت و نهادهای رسمی واقعا زیاد حمایت نمی‌کنن. جدا از اینکه حمایت نمی‌کنن، چوب لای چرخ هم میزارن. در واقع این موضوع، خراب کردن کار بقیه است. به عنوان مثال اگر فردی بخواد یک تورنمنت بازی Dota2 برگزار کنه، بهش اجازه نمی‌دن. از مواردی هم که بهش اشاره میشه مشکلات کاراکترها و اخلاقی نبودن بازی هست. ولی به امید خدا با تغییراتی که در ارگان‌ها اتفاق افتاده امیدواریم که اینگونه موارد هم برطرف شن.»
مهرداد ولی‌زاده: به نظرت رسانه‌های رسمی یا عمومی چقدر ورزش الکترونیک رو به‌درستی معرفی کردن؟
مهراد احمدی: «تو ایران چنین چیزی رو خیلی کم تجربه کردیم که بخوان چیزی رو معرفی کنن. شاید کلا ۲-۳ مورد داشتیم. من ESNews رو یادمه. یکی دیگه هم بود و الان اسمش یادم نیست که اینها هم رفتن کنار. یعنی خیلی زود جا زدن. در واقع اتفاقی بابت این دوستان انجام نشده و چیزیه که واقعا گیم ایران بهش نیاز داره.
وقتی شما یک رسانه معتبر داشته باشی که بدونی، اخبار همه چیز رو می‌تونی از اونجا بگیری و با بازیکنا هم در ارتباط باشی، خیلی می‌تونه کمک کنه. تا اینکه هر گیم به صورت جدا کانال تلگرام خودش رو داشته باشه. رسانه می‌تونه کامیونیتی‌ها رو زنده کنه و خیال مردم راحت میشه که می‌تونن از یک منبع به اخبار دست پیدا کنن. مهم‌تر اینکه خودمون رو بهشون معرفی کنیم. وقتی که مقامی در سطح کشور یا بین‌الملل به دست میاد، بدونیم توسط چه کسی این اتفاق افتاده و مسابقات پوشش خبری داشته باشن. ولی متاسفانه چنین چیزی نداریم و امیدواریم که اتفاق بیفته.»
گفت‌وگو با مهراد احمدی تصویری شفاف از واقعیت‌های تلخ و دشواری‌های پنهان در مسیر ورزش الکترونیک ایران ارائه می‌دهد؛ جایی که نبود قانون، بی‌توجهی رسانه‌ها، و محدودیت‌های شدید اینترنت، باعث شده بسیاری از فعالان این حوزه با ناامیدی درجا بزنند. آنچه در میان تمام این انتقادها به چشم می‌آید، عشق و امیدی است که هنوز در دل برخی از فعالان این صنعت زنده مانده، هرچند بارها سرکوب شده است. اگر قرار است Esports در ایران آینده‌ای داشته باشد، این آینده از دل شنیدن چنین صداهایی ممکن خواهد بود؛ صداهایی که کمتر مجال شنیده‌شدن داشته‌اند.
این آقا خیلی چهرش آشناست اما یادم نمیاد کدوم مسابقات دیدمش
تو تهران کاپ بودی دیگی
ای اسپرتسز خیلی بازیکن خوب ایرانی داره که اینجا به خاطر اینترنت شکووفا نشدن
اینجا اسون نیست
ای کاش کامنت هام رو هم باز میکردی اینجا، تا وقتی امسال شاورانی اونجا هستن، گبم ایران هیچوقت چیزی نمیشه، همه چیز شده کانکشن داشتن به یه جایی و کسی. بازیکنایی همین الان هستن که در گذشته هیچی نبودن و فقط ناله کردن، بعد که بزرگتر شدن و خودشون رو حالا به یه طریقی وصل کردن به جایی یا کسی، اونام تغییر کردن و شدن مثل قبلیا. امروزم با غرور سرشون رو میگیرن بالا که ما فلان کارو داریم میکنیم. نه پسر خوب، تو فقط همون مسیر اشتباه که فقط تو کوتاه مدت و در مورد خودت و دور و بریات جواب میده رو داری میری، شدی مثل همون آدما. از من و هم دوره‌ای هامون که گذشت دیگه، ولی لااقل چه شما چه مهراد ، حداقل اسم آدمایی که این همه سال بودن و دست آوردشون نهایت چندبار اعزام بدون نتیجه درخور و موثر بوده رو بیارین